افکارسنجی چیست؟
بدیهی است که مردم در رده‌های اجتماعی مختلف، در دوره‌های زمانی گوناگون، دارای افکار و سبک نگرش مختلفی هستند. حال با تغییر موضوع، این نگرش می‌تواند در میان مردم و جامعۀ هدف تغییر کرده و از موضوعی به موضوع دیگر دارای جهت‌گیری متفاوتی باشد. با به‌کاربردن شیوه‌های مختلف نظرسنجی، می‌توان به افکارسنجی درستی از جامعۀ هدف در خصوص موضوعات مختلف دست یافت که بعدها در زمینه‌های تحقیقاتی و عملیاتی دیگر کاربرد خواهند داشت.
افکارسنجی، سنجش عقاید و افکار مردم در مورد موضوعی خاص، در محلی خاص و در زمانی معین است که نشان می‌دهد مردم به چه دلیل عقیدۀ خاصی را پذیرفته‌اند و یا چرا به‌شدت از یک عقیدۀ خاص پشتیبانی می‌کنند؟
افکارسنجی یک روش متعادل و قابل اطمینان علمی است، مجموعه نیازها و تقاضای جامعه را بررسی می‌کند و به مسئولان مربوطه به‌طور غیرمستقیم فشار می‌آورد. پس می‌توانیم بگوییم وقتی نظرات و افکار مردم با استفاده از روش علمی افکارسنجی جمع‌آوری می‌شود و مسئولان در جریان آن قرار می‌گیرند، آن‌ها را مجبور به پاسخگویی می‌کند.
سؤالی که ممکن است برایتان پیش بیاید این است که آیا فقط فعالان سیاسی و سیاست‌گذاران از روش افکارسنجی استفاده می‌کنند؟ باید بگوییم خیر، افراد دیگری نیز هستند که از روش افکارسنجی در زمینه‌های مختلف استفاده می‌کنند. این افراد عبارتند از:
• برنامه‌ریزان: جهت تنظیم برنامه‌ها و خط مشی‌ها
• جامعه‌شناسان: برای شناخت رفتار و گرایش‌های مردم
• مسئولان رسانه‌ها: برای بررسی میزان رضایت مردم
• مدیران صنایع: جهت ارتقاء کیفیت و تولیدات
• اقتصاددان‌ها و تجار: برای فروش و بازاریابی
• مدیران کارخانه‌ها و شرکت‌ها و نهاد‌های مختلف: ابزاری برای شناخت افکار عمومی مانند رضایت شغلی، نیازهای فرهنگی و شایعه‌پراکنی
افکارسنجی به‌عنوان یک پل ارتباطی
یک رابطۀ چهارجانبه بین مردم، سازمان‌ها، مسئولین و مدیران و کالاها و خدمات وجود دارد که افکارسنجی به‌عنوان پل ارتباطی این رابطۀ چهارجانبه است.
افکارسنجی
- در حوزۀ سیاسی: جهت بررسی دیدگاه‌ها و آرای مردم درباره گروه‌ها و احزاب سیاسی و بررسی میزان مشارکت سیاسی و انتخاباتی
- در حوزۀ اقتصاد و تجارت: جهت بازاریابی و فروش کالا، پیدا کردن و حفظ مشتری و رضایت شغلی
- در حوزۀ فرهنگ: جهت بررسی نگرش‌ها و ارزش‌ها و هنجارهای عمومی جامعه
- در حوزۀ اجتماعی: جهت تحقیق در مورد میزان رضایتمندی مردم از عملکرد سازمان‌های مختلف
روش افکارسنجی
افکارسنجی با استفاده از روش تحقیق پیمایشی یا survey، اصلی‌ترین روش افکارسنجی است که با استفاده از آن می‌توانیم دریابیم مردم چگونه فکر می‌کنند، عقایدشان چیست، به چه چیزی می‌اندیشند و… .
اهداف افکارسنجی
با استفاده از این روش می‌توانیم بینشی اولیه دربارۀ مشکلات موجود به دست آوریم و تغییراتی را برای جلوگیری از آن‌ها انجام دهیم. برخی از اهداف دیگر افکارسنجی عبارتند از:
- پیش‌بینی حوادث یا رخدادهای آینده
- نقد و اصلاح‌سازی امور
- جلوگیری از تصمیمات عجولانه
- به‌دست‌آوردن بازخورد از یک شرکت یا نهاد
- برنامه‌ریزی افزایش رضایتمندی مردم
- آگاهی از کیفیت محصولات و خدمات
- پاسخگویی به مردم و افکار عمومی در مورد خدمات و محصولات
- بررسی نتایج تغییرات جدید ایجادشده در سازمان‌ها و بازخورد به آن‌ها و… .
سنجش و بررسی افکار مردم بهترین ابزار برای رصد کردن عملکرد خود و سنجش انتظارات و نیازهای مخاطبان خود است. در این مقاله اطلاعاتی مفید و جامعی در مورد افکارسنجی و نتایج و اهداف آن ارائه شده است. با خواندن این مطالب می‌توانید به اهمیت افکارسنجی و تأثیرات آن پی ببرید.
کاربردهای افکارسنجی
از جمله کاربردهای افکارسنجی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بررسی وضعیت بازار برای ورود یک محصول جدید
- بررسی وضعیت بازار در خصوص محصولات ارائه‌شده و لزوم تغییرات آن‌ها
- بررسی وضعیت بازار در خصوص خدمات مختلف
- ارزیابی میزان اثرگذاری تبلیغات
- ارزیابی میزان اشتیاق مشتریان به یک محصول یا خدمات خاص
- شناسایی پتانسیل‌های موجود در بازار
- تحلیل افکار عمومی در خصوص حوادث اجتماعی
- پیش‌بینی جهت‌گیری نتایج انتخابات
- شناسایی تهدیدهای موجود در بازار
- شناسایی ریسک‌ها
- تحلیل بهینۀ رقبا
روش‌های افکارسنجی
در سنجش افکار ممکن است هر یک از الگوهای زیر انتخاب شود. در نظر داشته باشید که وابسته به موضوع مورد تحقیق و جامعۀ هدف، ممکن است هر یک از الگوهای زیر در یک موضوع خاص نسبت به موضوع دیگر برتری داشته باشند:
- نمونه‌گیری تصادفی: در این نمونه‌گیری، کاملاً تصادفی به سراغ جامعۀ هدف رفته و داده‌های به‌دست‌آمده از آن نیز در یک قالب تصادفی قرار می‌گیرند.
- نمونه‌گیری ناهمگون: در نمونه‌گیری ناهمگون، جامعۀ هدف از سنین مختلف، شرایط اجتماعی و اقتصادی گوناگون و به هر شکلی خارج از یک تراز، انتخاب می‌شود.
- نمونه‌گیری هدفمند: در نمونه‌گیری هدفمند یا همگون، به طور قطعی یک جامعۀ هدف به طور مثال دانشجویان یا پزشکان، در نظر گرفته می‌شوند.
- نمونه‌گیری سهمیه‌ای: نمونه‌گیری سهمیه‌ای نیز با سهم‌دهی بیشتر یا کمتر به بخشی از جامعه با مشخصات خاص، انجام خواهد شد.
دیدگاه خود را بنویسید